TÜBİTAK4005 Geleceğin Okuryazarlarını Yetiştiren Öğretmen Eğitimi
TÜBİTAK-4005 Bilim ve Toplum yenilikçi eğitim uygulamaları kapsamında hazırlanan ve Konya İl Milli Eğitim Müdürlüğü koordinatörlüğünde yürütülen "Geleceğin Okuryazarlarını Yetiştiren Öğretmen Eğitimi" projesi; Konya ilinde medya okuryazarlığı dersine giren ya da bu dersin öğretimi için gerekli şartları taşıyan öğretmenler öncelikli olmak üzere katılımcı olarak belirlenen 96 öğretmene 16-21 Ocak 2017 tarihleri arasında, verilen eğitimleri ve sonraki eğitim öğretim döneminde proje etkilerinin izlenmesi sürecini kapsamaktadır.
Bu projenin genel amacı; gelişen bilgi, iletişim ve bilgisayar teknolojileri ile çağımızın değişen "okuryazarlık" beceri ve anlayışlarını bilen ve uygulayan öğrencilerin yetiştirilmesini sağlamak için öğretmenlerin; yeni okuryazarlık strateji, yöntem ve teknikler ile donatılmasını sağlamaktır.
Projenin Alt Amaçları
Proje sürecinde gözlemler, e-öğrenme uygulamaları, grup ve saha çalışmaları, deneysel uygulamalar ile öğretmenler ile birlikte yapılacak "okuryazarlık" etkinliklerinin; ilerleyen süreçlerde öğrencilerle paylaşılması ve öğrencileri çevreleyen tüm kesimleri doğrudan ve dolaylı olarak etkilemesi beklenmektedir. Bu kapsamda projenin alt amaçları şunlardır:
- Öğretmenleri, dolaylı olarak da öğrencileri, bilgisayar ve bilgi teknolojileri ile donatılmış yeni dünya şartlarına hazırlamak,
- Öğretmenlerin medya okuryazarlığı konusunda bilinç ve farkındalık düzeylerini artırmak,
- Öğretmenlerin yeni medya araç ve olanakları amacına uygun kullanmasını sağlamak ve yeni medyanın olanakları hakkında öğrencilere bilgi ve beceri aktarımına yardımcı olmak,
- Öğretmenlerin dijital yazarlık becerilerini geliştirerek bu bilgi ve becerilerini öğrencilerine aktarmalarını sağlamak,
- Fatih projesi kapsamında öğretmenlerce kademeli olarak uygulanmaya başlanan etkileşimli sınıf yönetimi becerileri konusunda, medya okuryazarı öğretmenlerini hazırlamak ve bu alanda diğer öğretmenlere öncü olmasını sağlamak.
Hedef Kitle
Konya ilinde “medya okuryazarlığı” dersi öğretmenliği yapmış, halen yapan ve gelecekte yapabilme ihtimali olan öğretmenler (Talim ve Terbiye Kurulunun 05.07.2012 tarih ve 97 sayılı kararı gereğince sosyal bilgiler, Türkçe, bilişim teknolojileri öğretmenleri ile basın yayın yüksekokulları/iletişim fakültelerinden mezun olup hâlen sınıf öğretmeni olarak görev yapan öğretmenler ve gazetecilik, halkla ilişkiler ve organizasyon hizmetleri, radyo-televizyon alanı öğretmenleri.) öncelikli olmak üzere bu alanda geçmişte çalışma yapmış ve istekli öğretmenler projenin hedef kitlesini oluşturmaktadır.
Konya'da medya okuryazarlığı dersini alan bütün öğrenciler başta olmak üzere il genelindeki bütün ortaokul öğrencileri ve velileri ise projeden dolaylı olarak etkilenecek hedef kitleyi oluşturmaktadır.
Projenin Temel Yaklaşımı:
Projemiz, yaparak yaşayarak öğrenme eğitim yaklaşımı üzerinden kurgulanmış olup öğretmenlerin, işbirliğine dayalı etkinlik ve proje temelli öğrenmelerini sağlayacak etkinliklerle planlanmıştır. Bu proje ile öğretmenlere kazandırılması amaçlanan okuryazarlık bilgi ve becerilerinin, öğretmenler üzerinden öğrencilere aktarılmasını sağlayacak çalışmaların da planlanması projenin yaygınlaştırılması ve sonuçlarının izlenmesi bakımından önem arz etmektedir. Bu bağlamda proje kapsamında yalnızca verilecek eğitim etkinlikleri değil, aynı zamanda eğitimlerin sonuçları ve etkileri, takip eden öğretim döneminde uzman akademisyenlerce izlenecek, yapılan değerlendirmeler raporlanacaktır.
Proje Çalışmalarının Gerçekleştirileceği Yer: Hilton Garden Inn Konya
Proje Kapsamında Gerçekleştirilecek Etkinlikler:
- “Sinema Film Atölyesi Etkinliği” (Prof. Dr. Nilüfer PEMBECİOĞLU)
- “TV programımı hazırlıyorum.” (Prof. Dr. Nezih ORHON)
- “Gördüğümü anlatıyorum, radyoya program yapıyorum.” (Prof. Dr. Nezih ORHON)
- “Dijital hikâye oluşturuyorum.” (Hüseyin SAYIN)
- “Geleceğin Gazetecileri” (Prof. Dr. Nilüfer PEMBECİOĞLU)
- “Sosyal Medyada Medya Üretimi” (Doç. Dr. Adnan ALTUN)
- "Sosyal bilgilerin propagandasını yapıyoruz."(Doç. Dr. Adnan ALTUN)
- “Tarih Yazıyorum: Araştırmacı Gazeteci Tekniği" (Doç. Dr. Adnan ALTUN)
- “Sosyal İçerikli Bir Kampanya Tasarlıyoruz." (Hüseyin SAYIN Rehberliğinde Bütün Proje Uzmanları)
Proje Kapsamında Kullanılacak Yöntem ve Teknikler:
Proje “öğrenen” merkezli, grup ve atölye çalışmalarına dayalı etkinliklerle gerçekleştirilecektir. Öğrenenler; uygulama, tartışma, drama ve canlandırma, işbirlikçi öğrenme ve akran öğrenmesi gibi yenilikçi yöntemlere dayalı şekilde etkinliklerde yer alacaklardır.
Projenin uygulanması sırasında öğretmenlere öğrencilerine uygulamak üzere öğretilen çağdaş ölçme-değerlendirme yöntemleri kendilerine fiilen uygulanacaktır. Böylece “öğrenenin” aktif olduğu ve akranlarıyla ya da meslektaşlarıyla yaparak yaşayarak öğrenmeye dayalı öğretim etkinliklerine yer verilecektir.
Ayrıca “Sinema Filmi Atölyesi”, “Geleceğin Gazetecileri”, “TV programımı hazırlıyorum.”, “Dijital hikâye oluşturuyorum.”, “Gördüğümü anlatıyorum, radyoya program yapıyorum.”, “Sosyal İçerikli Bir Kampanya Hazırlama” etkinliklerinde katılımcıların bireysel farklılıklarına ve işbirliğine dayalı öğretim; uzman akademisyenlerin rehberliğinde gerçekleştirilecek. Katılımcıların kendilerini ve grup arkadaşlarını değerlendirme becerileri ile eleştirel düşünme becerileri de gelişecektir.
“Sosyal Medyada Medya Üretimi” etkinliklerinde atölye ve grup çalışmalarına yer verilecek ve işbirliğine ve akran öğrenmesine dayanan öğretim teknikleri uygulanacaktır. Ayrıca “Tarih yazıyorum: araştırmacı gazeteci tekniği" etkinliğinde daha önce uygulanmamış bir yöntemin ilk denemeleri yapılacak, sonuçları izlenecektir.
"Doğru ve güvenilir bilgilere hızla erişiyorum." etkinliği ile katılımcıların doğru ve güvenilir bilgi kaynaklarına ulaşmaları için gereken analiz, çözümleme ve değerlendirme becerileri ile birlikte eleştirel düşünme becerilerinin de gelişmesi beklenmektedir.
Etkinliklerin nerdeyse tamamı medya üretimlerine dönük olduğu için katılımcı öğretmenlerden, görsel okuryazarlık, dijital okuryazarlık, elektronik okuryazarlık, teknoloji okuryazarlığı ve bilgi okuryazarlığı becerilerinin de genel çerçevede gelişmesi beklenmektedir.
Bu proje ile öğretmenlere kazandırılması amaçlanan ve planlanan okuryazarlık bilgi ve becerilerinin, öğretmenler üzerinden öğrencilere aktarılmasını sağlayacak çalışmaların da planlanması projenin yaygınlaştırılması ve sonuçlarının izlenmesi bakımından önem arz etmektedir. Bu bağlamda proje kapsamında yalnızca verilecek eğitim etkinlikleri değil, aynı zamanda eğitimlerin sonuçları ve etkileri, takip eden eğitim öğretim yılında uzman akademisyenlerce izlenecek ve değerlendirilerek raporlanması planlanmıştır.
Proje eğitiminin sonuçlarının izlenmesi ve değerlendirilmesi kapsamın dijital platformlar oluşturulmuş ve bu kapsamda sosyal medya hesapları açılmıştır. Öğretmenlerden aldıkları eğitimleri öğrencilere de çalışma ve etkinliklerle aktarmaları istenmiştir. 2016-2017 eğitim öğretim yılının ikinci dönemi ise proje katılımcısı öğretmenlerin proje etkilerinin değerlendirilmesi bakımından izlendiği ve değerlendirildiği süreci kapsamaktadır.
Projenin Yapılabilirliği
Proje, Milli Eğitim Bakanlığının ve Radyo-Televizyon Üst Kurulunun sürekli işbirliği halinde oldukları ve ortak çalışmalar yaptıkları medya okuryazarlığı alanında olduğu için ülkemizde geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması gereken bir kapsam çerçevesindedir.
Projemizin sürdürülebilir ve geliştirilebilir olması için Projedeki eksiklikler, öğretmenlerimizin uygulamada karşılaştığı sorunlar ve çözüm önerileri raporlanarak daha sonra hazırlanacak proje ya da projeler için kaynak oluşturacaktır. Eğitim alan öğretmenlerimiz ve eğitim uzmanlarımız ile bütün katılımcı öğretmenler arasında sosyal medyada grup hesapları oluşturularak proje ekibi arasındaki iletişim artırılacaktır.
Projede esas öğretmen eğitimi olsa da öğretmenlerin edindikleri bilgi, beceri ve tecrübeleri öğrencilerine aktarmaları beklenmektedir. Bundan dolayı eğitimlerin tamamlanmasının ardından takibindeki eğitim öğretim yılı, projenin izleme ve değerlendirme aşamasını oluşturacaktır. Proje gerçekleştirilirken öğretmenlerin çalışma ve ürünleri, proje aşamaları ile birlikte bir kitap halinde hazırlanarak Türkiye'deki bütün üniversitelere ve il milli eğitim müdürlüklerine gönderilecektir.
Projede Görev Alan Uzman ve Akademisyenler:
Proje uzmanları, geçmişte medya ve medya okuryazarlığı alanlarında pek çok çalışma, proje ve etkinlik içerisinde yer almışlardır. Alanlarında uzman olmaları dolayısıyla medya okuryazarlığı öğretiminin; ders, okul ve aile çemberinde nasıl kullanılacağı üzerinde çalışmalar yaparak etkinlikleri belirlemişlerdir.
Proje Yürütücüsü Hüseyin SAYIN, Konya İl Milli Eğitim Müdürlüğü AR-GE biriminde çalışmakta olup, aynı zamanda Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkçe Eğitimi anabilim dalında doktora öğrenimine devam etmektedir. Medya okuryazarlığının Türkçe öğretimi ile ilişkilendirmesi ve öğrencilerin medya üretme becerilerinin değerlendirilmesi konusunda yüksek lisans tez çalışmasını yürütmüş ve bu alanda çeşitli araştırmalarda bulunmuştur. Gazi Üniversitesi Türkçe Eğitimi Anabilim Dalında doktorasına devam eden eğitimcinin, medya okuryazarlığı alanı ile ilgili araştırma ve çalışmaları halen devam etmektedir.
Proje Eğitim Uzmanı Nilüfer PEMBECİOĞLU, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi, Radyo Sinema ve Televizyon bölümünde öğretim üyesi olup proje konusu olan medya okuryazarlığı ile ilgili pek çok araştırma yürütmüş olan ve halende yürüten bir akademisyendir.
Uluslararası Çocuk Filmleri Festivalleri, Bienal, Sempozyum, Konferans ve Kongre katılımlarının yanı sıra MEB medya okuryazarlığı dersi öğretim programını ve materyallerini tasarlayan uzmanlardan biridir (ORHON, Erol Nezih; PEMBECİOĞLU, Nilüfer; ALTUN, Adnan; MEB, Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu, Medya Okuryazarlığı, Öğretim Materyali, 2014- ISBN: 978-975-11-3861-3).
Proje Eğitim Uzmanı Nezih ORHON, Eskişehir Anadolu Üniversitesi İletişim Fakültesi, Sinema ve Televizyon bölümünde öğretim üyesi olup proje konusu olan medya okuryazarlığı ile ilgili pek çok araştırma yürütmüş olan ve halende yürüten bir akademisyenlerden biridir. Gerçekleştirdiği projelerden bazıları şunlardır:
- 'Digital Bridges', Avrupa Birliği Sivil Toplum Diyaloğu Projesi, 2009-2011.
- ‘Temel Eğitime Destek Projesi’, Avrupa Birliği-MEB, 2004. ‘Haydi Kızlar Okula’, UNICEF-MEB, 2003-2004.
Proje Eğitim Uzmanı Nezih Orhon’un halen devam ettiği projelerden bazıları ise şunlardır:
- ‘Global Media Monitoring Project’, WACC-Women’s Programme, 2005.
Proje Eğitim Uzmanı Adnan ALTUN, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesinde medya okuryazarlığı alanında çalışmalar yürüten öğretim üyelerinden biridir. Yüksek lisans ve doktora eğitimini medya okuryazarlığının sosyal bilgiler dersi ile ilişkilendirilmesi alanında gerçekleştirmiş olup Çocuk ve Medya Hareketinde (Çocuk Vakfı, RTÜK ve BYEGM), bilim ve değerlendirme kurulu üyeliği, stratejisi yazım grubu üyeliği, medya okuryazarlığı eğitimi komisyonu üyeliği görevlerinde bulunmuştur.
Proje Etkinliklerindeki Eğitmen ve Rehberler
Yrd. Doç Dr. Mustafa AYDIN, Proje Eğitmeni, Necmettin Erbakan Üniversitesi eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Öğretim Üyesi.
Sercan İLDEM, Proje Eğitmeni. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo Televizyon ve Sinema Bölümü lisansüstü öğrencisi.
Ebru ARDIÇ, Proje Eğitmeni. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sosyal Bilimler Eğitimi Lisansüstü Öğrencisi.
Osman ADAY, Proje Eğitmeni. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo Televizyon ve Sinema Bölümü lisansüstü öğrencisi.
Konya İl Millî Eğitim Müdürlüğü AR-GE Birimi uzmanları, proje etkinliklerinin sağlıklı ve verimli bir şekilde yürütülmesinden sorumlu olarak projenin rehberlerini oluşturmaktadır.