MEDYA OKURYAZARLIĞI DERSİ İÇİN YAPILANDIRMACI ANLAYIŞLA HAZIRLANMIŞ ÖYKÜLER

MERT ve İNTERNET

Sayın Öğretmenlere ve Anne/Babalara!

Çocuklar, bir sorunla karşılaştıklarında, genelde akıllarına gelen ilk ve en basit yolu seçmektedirler. Bu nedenle, problem karşısında çocuklara, tüm seçenekleri dikkate alarak bir karara varmanın yol ve yöntemlerini öğretmek okul eğitiminin temel işlevlerinden biridir.

Kitle iletişim araçları karşısında, bireyin sorun çözme ve karar verme becerilerini geliştirmek etkinlik merkezli yaklaşımın özüdür. Bu yaklaşımda problemin çözümünde sayısız seçenek ele alınabilmektedir. Medya Okuryazarlığı Dersi Öğretim Programı’nın amacı doğrultusunda çocuğun, kendi davranışlarını kontrol edebilmesi, çeşitli alternatifler arasından yaptığı tercihlere bağlı olarak hangi sonuçların ortaya çıktığını ve davranışlarının nasıl etkilediğini yaşayarak öğrenmesi hedeflenmektedir.

Kitle iletişim araçlarından internetin verimli ve faydalı bir biçimde ilköğretim öğrencileri tarafından kullanılmasını temin etmek üzere bu öykülerde, çocukların karşılaştıkları sorunlarla nasıl başa çıkabileceklerini ve bir işe başlamadan önce hangi düşünme süreçlerini kullanmaları gerektiği eleştirel bir mantıkla ele alınarak öğretilmektedir.

Bu Eğitim Materyalinden Nasıl Yararlanılmalı?

Öykülerin tümünün çocuklara okunmasını önermiyoruz.
Olay öykü, çocuğa okunmaya başlanır. Olayın başında çocuk, öykünün kahramanı ile tanışır. Sonraki sayfada kahramanın sorunu ortaya konur ve bu problemi çözmek için ne yapması gerektiği çocuğa sorulur. Çocuk cevap vermez ya da verir. Birinci durumda, cevaplar sırasıyla ona okunur ve ondan bu cevaplardan birini seçmesi istenir. Sonra o cevapla ilgili olan sayfa açılır ve öykü okunmaya devam edilir. Aynı şekilde zincirleme olarak bu iş, öykü iyi bir sonuca ulaşıncaya kadar sürdürülür.

Çocuk sizin sorunuza cevap verir ve bu cevap da öyküdeki cevaplar arasında bulunmuyorsa ne yapılacaktır? Bu durumda, kitabın yöntemine göre onunla soru-cevap diyaloguna girilecektir. Bu diyalog esnasında çocuğun vereceği cevaplardan biri, kitaptaki seçenekler arasında varsa birinci durumda olduğu gibi ilgili sayfayı açıp öyküye buradan devam edilecektir.

Önemli Hatırlatmalar:

* Çocukla birlikte bu öyküleri okumaktan zevk alacaksınız. Fakat karar verme sırasında çocuğun seçme hakkına saygı gösterilmelidir.
* Sorulardan kimisi, çocuğun duygularını ele alır. Öyküdeki soruya çocuğun yeterli cevabı vermesine izin veriniz. Bu, gerçek duygularını tanımasında çocuğa çok yardımcı olur. Çocuğun böyle sorular karşısında beklenen tepkiyi gösteremediği durumlarda, ondan resimlere bakarak cevap vermesini isteyebilirsiniz.
* Çocuğun, duyguları, duygu anlatan kavramları (mutluluk, huzursuzluk gibi) ve yargısını belirten kelimeleri (kötü, iyi, çirkin…) yerinde kullanmasına, bunları tanımasına yardımcı olunmalıdır.

Hazırlanmış olan “Mert ve İnternet” adlı öykü ile

* İnternetin öncelikli kullanım amaçlarını öğrencilere aktarmak,
* Olumsuz içeriğe karşı öğrencinin kendini koruma mekanizmalarını geliştirmesini sağlamak,
* Bireyin, büyüklerinin yardımı olmaksızın kendini olumsuz içeriğe karşı koruması amaçlanmaktadır.

Çocuklar şimdi size bir öykü anlatmak istiyorum!

Bu öykü, Mert adında bir çocuğun başına gelen bir olayı anlatıyor. Mert, İlköğretim 7. sınıf öğrencisidir. Bir gün Mert'in öğretmeni tüm sınıfa bir ödev vermiş ve güneş tutulması hakkında araştırma yapmalarını istemiştir. Öğretmen, bu konuyu ister internetten isterlerse ansiklopedilerden araştırabileceklerini söylemiştir.

Mert okul bitince eve gelir, yemeğini yer, biraz dinlenir ve arkadaşlarıyla oyun oynar. Daha sonra öğretmeninin verdiği ödevi yapmak için bilgisayarını açar. Bilgisayardan internete bağlanır ve arama motorundan “güneş tutulması” hakkında araştırma yapmaya başlar. Bazı bilgiler okumaya başlamışken ekranın yanındaki rengarenk yanıp-sönen bir reklam dikkatini çeker. Reklam, insanların kaleye ulaşmak için her türlü şiddete başvurdukları, silahlarla birbirlerini yaraladıkları, öldürdükleri bir strateji oyunu reklamıdır. Oyun Mert'in ilgisini çeker ve Mert bu oyunu oynamak ister, ancak ödevini de yetiştirmesi gerekmektedir. Mert kararsız kalır, ne yapması gerektiğini  bilemez. Belki siz ona yardımcı olabilirsiniz.


Öğretmen, öğrencilerden birisini seçer ve sorar.

Sen ona yardım edebilir misin?

Öğretmen çocuğun cevabını bekler. Çocuk özel bir tercih belirtmezse aşağıdaki tercihleri okur.

Mert aşağıdaki tercihlerden birini yapabilir.

Sizce hangi çözüm yolunu seçsin?

 

 

1- Önce oyun oynasın, ardından ödevine devam etsin.

2- Ödevini araştırmaya devam etsin.

3- Ailesini haberdar etsin.
 

***************************************************************

Hazırlayanlar

Deniz ÇİMEN - Elif TEKİN - Ferdi YILMAZ - Seda DURMUŞ

Resimlendiren
Nilifer BİLGİ

Bu çalışmanın hazırlanmasında “A Children’s Problem Solving Book” eğitim dizisinden esinlenilmiştir.